"Να λες ουρανός κι ας μην είναι"

«Η ποίησή μου είναι το πρόσωπό μου. Η τέχνη στην οποία είμαι αφοσιωμένος.
Η ζωγραφική μ’ έκανε να νιώθω απελευθερωμένος. Μπορούσα μέσα από αυτή να αυτοαναιρούμαι, δεν χρειαζόταν να της είμαι πιστός, αλλά ήταν πάντα για μένα ένα πάρεργο». (Ο "Σαμιώτης" Ρίτσος, Κάπα, Καθημερινής)


(Γιάννης Ρίτσος - Χρήστος Λεοντής/in.gr)

Από σήμερα και μέχρι τις 30 Οκτωβρίου θα διαρκέσει η έκθεση - αφιέρωμα στο Γιάννη Ρίτσο που παρουσιάζει στους χώρους του το Μουσείο Κυκλαδικής τέχνης, συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του.

Το αφιέρωμα του Μουσείου, με τίτλο «Γιάννης Ρίτσος - Ο διαχρονικός Έλληνας: 'Να λες: ουρανός και ας μην είναι'», επιχειρεί να επισημάνει ένα επιλεκτικό, πλην όμως ενδεικτικό, στοιχείο του ποιητικού του στοχασμού, εστιάζοντας το ενδιαφέρον και στην εικαστική δημιουργία του ποιητή.
Η επιλογή των εκθεμάτων στράφηκε σε χειρόγραφα, κυρίως ρήσεις ή αποσπάσματα πολύστιχων ποιημάτων με θέματα εμπνευσμένα από το παρελθόν της Ελλάδας, μυθολογικό ή ιστορικό, για το οποίο το ενδιαφέρον του υπήρξε εξαρχής ιδιαίτερα ζωηρό.
......................................................................................................................................
Το αφιέρωμα συνοδεύεται από φωτογραφίες από τα νεανικά του χρόνια, τα χρόνια της περισυλλογής και της απομόνωσης, τα χρόνια της αναγνώρισης, ενώ μια άλλη ενότητα αναδεικνύει την εικαστική δημιουργία του ποιητή. Πράγματι, όπως δηλώνουν κάποιοι από τους μελετητές του, ο Ρίτσος ανταποκρίθηκε στη ζωή με τη ματιά του ζωγράφου.

Η ζωγραφική λοιπόν προσέγγιση στο έργο του διαπιστώνεται από την προτίμηση του ποιητή στη φυσική αναγλυφή κάποιων υλικών όπως οι ρίζες, τα κόκαλα και κυρίως οι πέτρες, τα βότσαλα και τα χαλίκια, άφθονα στα ξερονήσια, ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε σε ώρες απομόνωσης, ίσως από τη «... γενική ανάγκη της έκφρασης που αντιμάχεται τη φθορά και τη μοναξιά...».
Ειδικά στις πέτρες του Γιάννη Ρίτσου, που παρουσιάζονται στην έκθεση, βλέπει κανείς να παρελαύνουν μορφές μοναχικές ή πολυάνθρωπες, μετωπικές ή συνομιλούσες, άλλοτε ερωτικά συνταιριασμένες, μορφές αρχαϊκές που αντέχουν στον χρόνο.
Όλα τα εκθέματα του αφιερώματος προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη.
Την έκθεση επιμελήθηκε η κ. Αγγελική Κώττη και η κ. Μαρία Τόλη.
(οι πληροφορίες από enet.gr αι in.gr)

Ο Ηρακλής κι εμείς

Μεγάλος και τρανός, σου λένε, τέκνο Θεού, κι ένα σωρό δα-
σκάλοι από πάνω: -
ο γέρο – Λίνος, γιος του Απόλλωνα, ναν του μαθαίνει γράμματα·
ο Εύρυτος
την τέχνη του τοξότη· ο Εύμολπος, γιος του Φιλάμμωνα,
τραγούδι και λύρα· και, το πιο σπουδαίο απ’ όλα, ο γιος του
Ερμή, ο Αρπάλυκος,
που τα παχιά, τα τρομερά του φρύδια πιάναν το μισό του κούτελο,
του ‘μαθε για καλά την τέχνη των Αργείων: - την τρικλοπο-
διά· - με τούτην κερδίζονται τα πιο πολλά, στην πυγμαχία,στην πάλη, και στα
Γράμματα ακόμα.
Όμως εμείς, τέκνα θνητών, δίχως δασκάλους, με δικιά μας μό-
νο θέληση,
μ’ επιμονή κι επιλογή και βάσανα, γίναμε αυτό που γίναμε.
Καθόλου
δεν νιώθουμε πιο κάτου, μήτε χαμηλώνουμε τα μάτια. Μόνες
περγαμηνές μας: τρεις λέξεις: Μακρόνησος, Γυάρος και Λέρος.
Κι αν αδέξιοι
μια μέρα σας φανούν οι στίχοι μας, θυμηθείτε μονάχα πως γρα-
φτήκαν
κάτω από τη μύτη των φρουρών, και με τη λόγχη πάντα στο
πλευρό μας.
Κι ούτε χρειάζονται δικαιολογίες, - πάρτε τους γυμνούς, έτσι
όπως είναι, -
πιότερα ο Θουκυδίδης ο στεγνός θα σας πει απ’ τον περίτεχνο
τον Ξενοφώντα.
(Λέρος, 23.III.68)
(ένα από τα ποιήματα που παρουσιάζονται στην έκθεση)