«Είμαστε έτοιμοι να φοβηθούμε»

Είμαστε η γενιά χωρίς τύχη,
χωρίς πατρίδα, χωρίς αποχαιρετισμό.
Ο ήλιος μας είναι λειψός, η αγάπη μας
σκληρή, η νιότη μας χωρίς νιάτα.
(Βόλφγκανκ Μπόρχερτ)

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα των προσφύγων, ξαναθυμόμαστε την κοινή εκδήλωση του σχολείου μας με το ανοιχτό σχολείο μεταναστών Πειραιά και τους αφιερώνουμε την ανάρτηση αυτή.



Θέλουμε να μοιραστούμε μαζί σας τις εμπειρίες των μαθητών μας, της Ερκίντας και του Ναβήντ, όπως τις εξομολογήθηκαν στην εκδήλωσή μας.

Το όνομά μου είναι Ερκίντα Χότζα και γεννήθηκα στο Ελμπασάν της Αλβανίας. Ζω στην Ελλάδα τα τελευταία δώδεκα χρόνια, δηλαδή από τότε που ήμουν έξι χρονών. Το ταξίδι για να φτάσω εδώ ήταν δύσκολο, επικίνδυνο και παράνομο. Όταν φτάσαμε στην Ελλάδα, η ζωή μας άλλαξε εντελώς . Δεν ξέραμε σχεδόν καθόλου την Ελληνική γλώσσα και ζούσαμε σ' ένα μεγάλο παλιό σπίτι μαζί με άλλους συγγενείς. Η αλήθεια είναι ότι δεν υπήρχε τρομερή κατάσταση φτώχειας. Είχαμε να φάμε, γιατί οι γονείς μου άρχισαν να δουλεύουν αμέσως. Η κάθε οικογένεια είχε το δικό της χώρο, δηλαδή ένα μεγάλο δωμάτιο με τα δικά της πράγματα.
Μετά από λίγο καιρό ξεκίνησα να πηγαίνω στο σχολείο. Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που πήγαινα στο σχολείο, γιατί ούτε στην Αλβανία είχα προλάβει να πάω. Άρα για μένα ήταν διπλό το βάρος και το άγχος.. Αρχικά ήταν δύσκολα και περίεργα αλλά γρήγορα προσαρμόστηκα και έγινα σχεδόν άριστη μαθήτρια, κάτι που εξέπληξε όλο το περιβάλλον μας, γιατί δεν είχα καμιά απολύτως βοήθεια. Άλλωστε και να ήθελαν να με βοηθήσουν οι δικοί μου άνθρωποι δεν ήξεραν τα Ελληνικά.
Η ζωή μας έγινε πιο ασφαλής μετά από δυο χρόνια, γιατί γίναμε πλέον νόμιμοι στην Ελλάδα. Γενικά από τον πρώτο καιρό είχαμε βοήθεια από τους γείτονες, τους φίλους και τους δασκάλους μου. Πάντα μας δίνανε ρούχα, παιχνίδια, έπιπλα. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι με βάφτισαν. Το όνομά μου από τότε είναι Άννα- Ματίνα. Δεν βιώσαμε σχεδόν ποτέ το ρατσισμό από το περιβάλλον αυτό. Όμως βιώναμε και βιώνουμε ίσως πιο έντονα αυτόν τον καιρό το ρατσισμό από άγνωστους ανθρώπους σε δημόσιους χώρους.
Μόλις καταλαβαίνουν ότι είμαστε ξένοι, μας προκαλούν χωρίς να έχουμε δώσει αφορμή για κάτι. Μας προσβάλλουν λέγοντας εκφράσεις του τύπου « ήρθατε στη χώρα μας να μας κάνετε κουμάντο» ή «ήρθατε στη χώρα μας να μας πάρετε τις δουλειές» και άλλα παρόμοια. Εκείνη τη στιγμή εξοργίζομαι και θυμώνω πάρα πολύ. Θέλω να μιλήσω, να αντιδράσω για να υπερασπιστώ τον εαυτό μου. Όμως μετά σκέφτομαι ότι δεν πρόκειται ποτέ μα ποτέ να βρω το δίκιο μου και σωπαίνω. Ίσως από τη μια να υπάρχει λογική αντίδραση αυτών των ανθρώπων, ύστερα από όλα όσα έχουν ακούσει για τους Αλβανούς. Γιατί καλώς ή κακώς έχουμε δώσει δικαιώματα. Όμως δεν είμαστε όλοι οι άνθρωποι το ίδιο και ως πότε θα πληρώνουμε όλοι οι αλλοδαποί τα λάθη αυτά;
Οι συνέπειες είναι πολλές. Δεν μας εμπιστεύονται ούτε για δουλειές ούτε να μα ενοικιάσουν το σπίτι τους. Και φυσικά μας φοβούνται, μας κοιτάζουν με καχυποψία και μας υποπτεύονται για όλα. Όποια παράνομη πράξη ή έγκλημα και να γίνει θα φταίνε πάντα οι Αλβανοί.. Κάποτε είχαμε φτάσει στο σημείο να ντρεπόμαστε ή και να κρύβουμε την καταγωγή μας. Αυτό είναι κάτι που με πληγώνει πολύ. Γι’ αυτό όταν πηγαίνω στην πατρίδα μου νιώθω πολύ ήρεμη κι ευτυχισμένη, γιατί δεν έχω το βάρος να απολογηθώ σε κανέναν. Μπορώ να μιλάω Αλβανικά στο δρόμο χωρίς να με κρίνει κανείς για τίποτα. Δεν θα με μειώσει ούτε θα με προσβάλλει κάποιος επειδή είμαι από ξένη χώρα.
Χωρίς να θέλω να επεκταθώ ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε οι αλλοδαποί είναι τα χαρτιά παραμονής μας στην Ελλάδα. Σχεδόν κάθε χρόνο πληρώνουμε πάρα πολλά λεφτά για τα χαρτιά αυτά, τα οποία παραλαμβάνουμε με καθυστέρηση ενός χρόνου και τότε μας είναι εντελώς άχρηστα γιατί τότε πια δεν ισχύουν, έχουν λήξει.
Δεν μπορούμε να πάμε στην Αλβανία όποτε θέλουμε, παρά μόνο σε συγκεκριμένες ημερομηνίες που μας ορίζει το Υπουργείο. Αν μας συμβεί κάτι και πρέπει οπωσδήποτε να ταξιδέψουμε δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα χαρτιά αυτά – κι ας έχουμε πληρώσει-γιατί έχουν λήξει.
Παρόλα αυτά τα δυσάρεστα γεγονότα, οφείλω ειλικρινά να ομολογήσω ότι η ζωή μας εδώ έχει γίνει πολύ καλύτερη και πολύ πιο άνετη σε σχέση με την Αλβανία. Όλοι έχουμε αποκτήσει τη νοοτροπία, τα ήθη και τα έθιμα της Ελλάδας και ζούμε σχεδόν όπως κάθε Ελληνική οικογένεια. Μέχρι και οι γονείς μου μάθανε να γράφουν και να διαβάζουν Ελληνικά, χωρίς καν να έχουν πάει στο σχολείο. Αρκετά συχνά στο σπίτι μεταξύ μας μιλάμε Ελληνικά.
Τέλος θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ελλάδα για τη φιλοξενία της και την ποιότητα ζωής που μου προσφέρει όλα αυτά τα χρόνια.. Όμως η αλήθεια είναι ότι δεν θα την βάλω ποτέ στη θέση της πατρίδας μου. Φυσικά δεν θα γίνω σε καμιά περίπτωση αχάριστη για όλα αυτά που μου έχει δώσει. Θα την ευγνωμονώ για πάντα μέσα από τα βάθη της καρδιάς μου!

Ονομάζομαι Ναβήντ Μοχάμμαντ και φοιτώ στην τρίτη Λυκείου. Με αφορμή την Έκθεση βιβλίου που έχει θέμα τους μετανάστες, μου δόθηκε σήμερα η ευκαιρία να μιλήσω.
Οι αλλοδαποί που αφήνουν τις πατρίδες τους για να μεταναστεύσουν σε χώρες οικονομικά αναπτυγμένες, αντιμετωπίζουν αρκετά προβλήματα, όπως οικονομικά, προβλήματα προσαρμογής, κ.ά. Τα οικονομικά προβλήματα γι’ αυτούς που έχουν οικογένεια είναι μεγάλα., γιατί κυρίως στις χώρες της Ανατολής οι γυναίκες δεν συνηθίζεται να δουλεύουν και αν έχεις μια πυρηνική οικογένεια και δουλεύει μόνο ο πατέρας τα πράγματα δυσκολεύουν.
Θα ήθελα να σας αναφέρω χαρακτηριστικά, πως εγώ χρειάστηκε να πάω στο Πακιστάν, πριν δυο χρόνια, κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς για να αποκτήσω την Πακιστανική υπηκοότητα, επειδή δεν μου δίνουν την Ελληνική. Ταξιδέψαμε εγώ, η μητέρα μου και η αδελφή μου και πληρώσαμε μόνο για τα εισιτήρια 1600 ευρώ. Μπορείτε να φανταστείτε το κόστος ενός τέτοιου ταξιδιού. Σχετικά με τα προβλήματα προσαρμογής, θα σας αναφέρω για παράδειγμα τις σχέσεις μου με τους γονείς μου. Δεν είναι λίγες οι φορές που διαφωνούμε πάνω σε διάφορα θέματα όπως π.χ για την εμφάνιση (ντύσιμο, κούρεμα). Κι αυτό συμβαίνει επειδή οι γονείς μου έχουν ζήσει στο Πακιστάν, όπου ο τρόπος ζωής είναι διαφορετικός και αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο να προσαρμοστούν στην ελληνική πραγματικότητα. Εγώ προσωπικά αφού γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελλάδα, δεν αντιμετωπίζω τέτοιου είδους προβλήματα. Αυτό που με ενοχλεί ιδιαίτερα είναι ότι δεν με αναγνωρίζουν ως Έλληνα, αν και γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελλάδα και έχω δεχτεί την ελληνική παιδεία από την Α' Δημοτικού. Εγώ θεωρώ τον εαυτό μου Έλληνα και την Ελλάδα ως πρώτη μου πατρίδα και όχι ως δεύτερη. Για να καταλάβετε τη μητρική μου γλώσσα, δηλαδή τα Πακιστανικά ούτε να τα διαβάζω ούτε να τα γράφω γνωρίζω.
Τέλος, δεν μου έτυχε ποτέ να πέσω θύμα ρατσισμού και αυτό με χαροποιεί ιδιαίτερα. Φυσικά αυτό αποτελεί ένα στοιχείο ενθαρρυντικό για την ελληνική κοινωνία.

.. και κάποια από τα σχόλια των μαθητών μας
Σχόλιο του μαθητή Αλέξανδρου Νικολόπουλου ο οποίος συμμετείχε στην παράσταση « Ένας στους Δέκα».

Ελπίζω να σας άρεσε αυτό που παρακολουθήσατε.. Δουλέψαμε πάρα πολύ εμείς τα παιδιά και οι καθηγήτριές μας για να βγει αυτή η παράσταση όσο το δυνατόν πιο καλή, ώστε να πλησιάζει την πραγματική ζωή των μεταναστών.
Επιτρέψτε μου να πω δυο λόγια για την παράσταση που παρακολουθήσατε και γενικότερα για το θέμα των μεταναστών που είναι και το αντικείμενο της εκδήλωσής μας. Προσωπικά όταν μου δόθηκε ο ρόλος του Αλβανού μετανάστη αντέδρασα αρνητικά. Αλλά στη συνέχεια σκέφτηκα ότι δεν ήταν σωστό να μην συμμετάσχω στην παράσταση, αφού αρχικά είχα συναινέσει. Καθώς όμως διάβαζα το ρόλο και μέσα από τις πρόβες έγινα ένα με τον Ένκε. Είδα και ένιωσα την αλήθεια και όσο το σκεφτόμουν δεν μπορούσα να το πιστέψω. Σήμερα στέκομαι εδώ, μπροστά σας, και σας λεω πως εγώ, οι φίλοι μου και οι καθηγητές μου είμαστε ενάντια στο ρατσισμό και καλό θα ήταν να συμμετάσχουμε σ’ αυτόν τον αθόρυβο αλλά ουσιαστικό αγώνα για να ξεπεράσουμε τις προκαταλήψεις μας και να καταλάβουμε ότι οι μετανάστες έχουν τα ίδια δικαιώματα μ’ εμάς.

...Ήταν μια πολύ συγκινητική εκδήλωση που άγγιξε τις ψυχές όλων μας. Ήταν θαυμάσια!!! Αυτό που δεν μπορούσε να φανταστεί κανείς, τη συνύπαρξη δηλαδή κάτω από την ίδια στέγη Ελλήνων και μεταναστών, το κατάφερε το 10ο Λύκειο Πειραιά. Συγχαρητήρια!!!

...Ήταν η πρώτη φορά που ένιωσα πως πραγματικά είμαστε όλοι ίσοι…Το βράδυ του Σαββάτου ενωθήκαμε και γίναμε όλοι μαζί μια παρέα.

...Όλοι όσοι συγκεντρώθηκαν για να συμμετέχουν ή να παρακολουθήσουν την εκδήλωση έδειξαν ότι δεν υπάρχουν σύνορα αν θέλεις να αγαπάς το διπλανό σου. Μετανάστες μίλησαν για τη ζωή τους στην Ελλάδα, συμμαθητές μας παρουσίασαν ένα απόσπασμα από θεατρική παράσταση που μας καθήλωσε, μας συνεπήρε… Μπράβο στους υπεύθυνους καθηγητές, μπράβο στους μαθητές που συμμετείχαν με κάθε τρόπο.



...Οι μαρτυρίες των συμμαθητών μου που μοιράστηκαν μαζί μας ένα πολύ δύσκολο και σκληρό κομμάτι της ζωής τους, που έχει πολλές ομοιότητες με τη δική μου ζωή, με συγκίνησαν πάρα πολύ. Ένιωσα ότι δικαιωθήκαμε κατά κάποιο τρόπο μ’ αυτή την εκδήλωση, η οποία κατέληξε σε μια μεγάλη γιορτή, όπου όλοι γίναμε ένα. Ένιωσα ότι δεν υπήρχε κανένα τείχος ανάμεσά μας, ότι τίποτα δεν μας χώριζε. Το μικρό θεατρικό που έπαιξαν τρεις συμμαθητές μου συγκίνησε πάρα πολύ και τον κόσμο και εμένα. Μέσα σε μόλις μισή ώρα θίχτηκαν πολλά προβλήματα που βιώνουν οι μετανάστες και μας πέρασε πολλά μηνύματα. Η συγκίνηση και ο θαυμασμός του κόσμου έγιναν αμέσως αντιληπτά από την προσήλωση με την οποία παρακολουθούσαν το έργο και από το ζεστό χειροκρότημά τους στο τέλος. Μ’ αυτή τους την κίνηση ένιωσα τους καθηγητές μας πολύ κοντά μας. Πραγματικά τους ευχαριστώ πάρα πολύ γι’ αυτό το μάθημα που μας πρόσφεραν. Ήταν ό,τι καλύτερο θα μπορούσαν να κάνουν για εμάς.


...Η εκδήλωση αυτή ίσως αποδεικνύει ότι κάποιοι άνθρωποι έχουν ακόμη μέσα τους ανθρωπιά και ευαισθησία έτσι ώστε να μην αποκλείουν τους «ξένους» ή τους «άλλους» από τη ζωή τους και να μην τους πληγώνουν.

Αυτό που μου άρεσε περισσότερο στην εκδήλωση, είναι το γεγονός ότι μου δόθηκε η ευκαιρία να βρεθώ με αλλοδαπούς και « ξένους» για μένα και το σημαντικότερο είναι ότι το δέχτηκα και το βίωσα σαν κάτι το φυσιολογικό. Πραγματικά ήταν η πρώτη φορά που βρέθηκα στον ίδιο χώρο με αλλοδαπούς για αρκετή ώρα. Τελικά, κατάλαβα ότι μέσα από το σχολείο μπορούν να επιτευχθούν στόχοι, πέρα από την κατάκτηση της γνώσης, στόχοι όπως αυτός, δηλαδή η συνύπαρξη με ανθρώπους «διαφορετικούς» που στην ουσία δεν είναι και τόσο « διαφορετικοί».

Η ανάρτηση αυτή έγινε σε συνεργασία με την Ελένη Κυριμκύρογλου και τη Μάνια Χρίστη.

Μπορείτε να επισκεφτείτε και την εφημερίδα μας http://efibeia.blogspot.com/2009/05/wwwgr_7200.html, τεύχος 10 για να διαβάσετε τη συνέντευξη μαθητών του ανοιχτού σχολείου μεταναστών Πειραιά.